Шупашкар хула администрацийӗн ывӑлӗ Олег Ладыков следстви изоляторӗнче пулни пирки пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: утӑ уйӑхӗн 26-мӗшӗнче ӑна авӑнӑн 22-мӗшӗччен хупма йышӑннӑ. Авӑнӑн 14-мӗшӗнче суд ӑна киле яман – тепӗр уйӑхлӑха хупма йышӑннӑ. Юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗччен следстви вӗҫленмесен ӑна киле ямасан та пултарӗҫ.
Палӑртса хӑварар: кӑҫал утӑн 22-мӗшӗнче Муркаш районӗнче вӑл «Ауди» машинӑпа УАЗпа ҫапӑннӑ, хӑй вара авари вырӑнӗнчен тарнӑ. УАЗ водителӗ тата пассажир суранланнӑ. Ладыкова тепӗр икӗ кунран тытса чарнӑ.
Ҫакна та каламалла: Олег Ладыков унччен те судпа айӑпланнӑ. Ун чухне ӑна полицейские хӗненӗшӗн тӗрмене хупмасӑр айӑпланӑ.
Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхра кӗрхи тата хӗллехи тапхӑра епле хатӗрленнине ӗнер Чӑваш Ен Правительство ҫуртӗнчи канашлура тишкернӗ. Михаил Игнатьев тунтикунсерен ирттерекен ларура Михаил Васильевич кӑҫал хӗллехи тапхӑр иртерех пуҫӑнма пултарасси пирки каланӑ.
«Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхра тӑрӑшакансен социаллӑ объектсене, нумай хваттерлӗ ҫуртсене ӑшӑ иртерех пама хатӗр пулмалла. Ахальлӗн ҫивӗч респираторлӑ вирус инфекцийӗпе, ытти чирпе аптӑракансен шучӗ ӳссе кайӗ. Вӑл вара ҫемье хыснине пырса тивӗ», – тенӗ Михаил Игнатьев.
Республикӑн Строймин ертӳҫи Алексей Грищенко ӗнентернӗ тӑрӑх, хӗле мӗнпур объектӑн 98 процентне хатӗрлесе ҫитернӗ.
12 муниципалитетра: Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Комсомольски, Красноармейски, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Шӑмӑршӑ, Етӗрне, Елчӗк районӗсенче — ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх предприятийӗсем ҫуртсене ӑшӑ пама хатӗр.
Чӑваш Енри икӗ вулавӑш Мускав укҫипе тӗслӗхлӗ пулса тӑрӗ. Ҫав тӗллевпе 2020 ҫулта нухрата кама парассине конкурс ирттерсе палӑртнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсен йышне пирӗн тӑрӑхран икӗ учреждени лекнӗ.
Конкурса ҫӗршывӑн 75 субъектӗнчен ҫур пин ытла заявка пухӑннӑ. Вӗсенчен 52 регионти 110 вулавӑша суйласа илнӗ.
Пирӗн республикӑран конкурса Элӗк, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Сӗнтӗрвӑрри районсенчи 9; Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрти, Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑшри, Ҫӗмӗрле районӗнчи Турханти вулавӑшсем тата Шупашкарти В. Чаплина ячӗллӗ ача-пӑча информаци центрӗ хутшӑннӑ. Вӗсенчен иккӗшне: Мӑн Сӗнтӗртине тата Кӑшавӑшрине — суйласа илнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗ-вулавӑшсене федераци хыснинчен 10 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ. Вӑл пулӑшнипе вулавӑшсене хальхи вӑхӑтри учрежденисене ҫавӑрӗҫ.
Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ, ЧР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ Михаил Григорьевич Сорокин Шупашкарти «СССРта туса кӑларнӑ» музей комплексне автомобиль парнеленӗ. 120 пин ҫухрӑм чупнӑ машина - 1974 ҫулта кӑларнӑскер.
Ҫак ретро-машинӑпа Сорокинсен виҫӗ йӑхӗ ҫӳренӗ. «Тимӗр урхамах» халӗ те чупать. Халӗ вӑл ав музейре вырӑн тупнӑ.
«Москвич 412» автомобиль музейре Чӑваш наци музейӗн ӗҫченӗсен канашӗ пулӑшнипе тупӑннӑ. Вӗсем кунта килсе курчӗҫ, вӗсене килӗшрӗ. Анчах музей умне пысӑках мар палӑк лартма сӗнчӗҫ. Тӗслӗхрен, Совет Союзӗнче туса кӑларнӑ автомобиле. Эпир шырарӑмӑр та хӑвӑрт тупрӑмӑр», - ҫапла каласа кӑтартнӑ «СССРта туса кӑларнӑ» музей комплексӗн ертӳҫи Николай Адёр «Чӑваш Ен» ПТРК корреспондентне.
Машинӑна пӗр кунра Муркаш районӗнчен илсе килнӗ, сӑрланӑ. Михаил Сорокин вара музейпе паллашнӑ. Унта Совет Союзӗнче туса кӑларнӑ 5 пин ытла япала вырӑн тупнӑ. Ретро-автомобиль вара – чи пысӑккисенчен пӗри.
Муркаш районӗнче мультисервис лавкки ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӑл Иштерек ялне пырсан вырӑнтисем часах пухӑннӑ. Кам ҫӑкӑр туяннӑ, кӗнеке вулама юратакансем илемлӗ литература илнӗ, теприсем патшалӑх пулӑшӑвне ятарлӑ портал урлӑ илмелли майсемпе паллашнӑ.
Нумай енлӗ пулӑшу кӳрекен лавккана ӗҫлеттерес пуҫарӑва асӑннӑ районти тӗп вулавӑшпа Муркашри райпо пӗр шухӑшлӑн татса панӑ. Ҫапла вара апат-ҫимӗҫ лавкки илемлӗ литература валеҫекен куҫса ҫӳрекен пункта, патшалӑхӑн тата муниципалитетӑн пулӑшӑвне кӳрекен чӳречене ҫаврӑннӑ.
Лавккасӑр Иштерек ялӗ автолавккӑна яланах хапӑл. Хальхинче те ҫавӑн пекех пулнӑ. Ҫӑкӑр тавраш туяннипе пӗрлех вӗсем чӑваш ҫыравҫисен кӗнекисене илнӗ. Патшалӑх пулӑшӑвне илме май пуррипе паллаштарнине те ял халӑх кӑмӑлтан итленӗ.
Ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, Чӑваш Енри темиҫе муниципалитета «За Россию» (чӑв. Раҫҫейшӗн) халӑх фрончӗн регионти уйрӑмӗн хастарӗсем Владислав Солдатов тата Николай Косыев ҫитнӗ. Вӗсем нумай хваттерлӗ ҫуртсен картишне епле юсанине тӗрӗсленӗ.
Хӑтлӑх кӳмелли укҫана «Ҫурт-йӗр тата хула тавралӑхӗ» проекта пурнӑҫланӑ май уйӑрнӑ.
«Халӑх фрончӗн» эксперчӗсемпе пӗрле республикӑн Стройминӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата реформировани пайӗн пуҫлӑхӗ Наталья Васильева та ҫӳренӗ. Ушкӑн Етӗрне хулинче, Хӗрлӗ Чутай, Элӗк тата Муркаш районӗсенче пулнӑ.
Хӗрлӗ Чутайри нумай хваттерлӗ ҫуртсен картишӗсене хӑтлӑлатма 3,7 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Кӑҫал унти Ҫӗнӗ урамри 53-мӗш ҫурт, Завод урамӗнчи 60, 61, 63, 67-мӗш ҫуртсен картишӗсенче илемлетмелле. Анчах ӗҫ кал-кал пымасть иккен.
Етӗрне хулинче тата Элӗк районӗнче епле ӗҫлени тӗрӗслевҫӗсене килӗшнӗ.
Муркашра вара кӑлтӑксем тупӑннӑ. Подряд организацине ҫавӑншӑн штрафлама сӗннӗ.
Китай инвесторӗсем, ахӑртнех, кун пеккине кӗтмен. Ара, республикӑри ҫынсем ют ҫӗршыв ҫыннисем хайсен тӑрӑхӗнче (Муркаш, Ҫӗрпӳ, Шупашкар районӗсенче) савут ҫӗклессине хирӗҫленӗ, Шупашкар районӗнчи Илпеш ялӗн ҫыннисем пикета та тухнӑ. Халӗ инвесторсем проекта ытти регионта пурнӑҫласси пирки шутлаҫҫӗ.
Китай компанийӗ савут ҫӗклеме 10 миллиард тенкӗ тӑкаклама палӑртнӑ, ӑна ҫитес ҫул виҫҫӗмӗш кварталта тума тытӑнмалла пулнӑ. Малтан сӗт савутне Муркаш тӑрӑхӗнче вырнаҫтарма палӑртнӑ, анчах халӑх хирӗҫленӗ. Ҫӗрпӳ тата Шупашкар районӗсенчи ҫынсем те инвесторсен проектне ырламан. Китай ҫыннисем савута Чулхула облаҫӗнче е Тутарстанра ҫӗклесси пирки шутлаҫҫӗ.
Ҫитменнине, инвесторсен урӑх чӑрмавсем те сиксе тухма пултаратчӗҫ: республикӑра сӗт ҫитмест, халӑх ӑна ытлах ӗҫмест.
Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, Пӑрачкав районӗнчи «Заветы Ильича» ял хуҫалӑх производство кооперативӗнче комбайн ҫуннӑ. Пушарпа кӗрешекенсем патне инкек пирки 16 сехет те 25 минутра ҫитнӗ.
2010 ҫулта туса кӑларнӑ комбайн хирте ҫунма пуҫланӑ. Ҫулӑма асӑрхасан комбайнер ҫухалса кайман — сӳнтерме тытӑннӑ. Ҫулӑм сӑлтавне тӗпчевҫӗсем палӑртӗҫ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа кӑҫал пирӗн республикӑра автомобильсем 51 хутчен ҫуннӑ. Шупашкарта 21 пушар тухнӑ, Ҫӗмӗрлере — 5, Муркаш районӗнче — 4, Ҫӗрпӳпе Вӑрмар районӗсенче — 3-шер, Комсомольски, Патӑрьел, Шӑмӑршӑ районӗсенче — 2-шер, Элӗк, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Етӗрне, Елчӗк районӗсенче — 1-ер. Машинӑсен хуҫисем пушара пула 10,5 миллион тенкӗлӗх тӑкак тӳснӗ.
«Ача-пӑча ту хӑвна савӑнма, умна саппун ҫак куҫҫульна шӑлма». Ҫапла йӗркесем пур пӗр юрӑра. Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыков ывӑлӗ Олег пӗрре ҫеҫ мар пӑтӑрмаха ҫакланчӗ. Иртнӗ эрнере вӑл «Ауди» машинӑпа Муркаш районӗпе пынӑ чух УАЗа пырса ҫапӑннӑ. Водительпе пассажир аманнӑ. Каччӑна вӑхӑтлӑха хупнине Чӑваш халӑхӗ сайчӗ маларах пӗлтерчӗ-ха.
Паян хула администрацийӗнче иртнӗ планеркӑра журналистсенчен пӗри Алексей Ладыкова ҫул-йӗр ҫинчи инкеке хаклама ыйтнӑ. Тӳрех палӑртар: Алексей Ладыков, ытти хӑш-пӗр пуҫлӑхпа танлаштарсан, яланах тӳррӗн хуравлать. Хальхинче те ҫаплах пулнӑ. «Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗнче эпӗ — вӑхӑтлӑх, анчах хам ывӑлшӑн яланах ашшӗ пулса юлӑп», — тенӗ вӑл. Хӑш чух хӑйне Тарас Бульба пек тытас килнине те пытарман. «Телейсӗр кашни ҫемье хӑйне май телейсӗр», — тенӗ вӑл унтан. Ҫул-йӗр ҫинчи инкекре кирек кам та: хӑй, хӑйӗн кӗҫӗн ачисем, амӑшӗ — шар курма пултарнине, инкекшӗн яваплине тӳрре кӑлараймассине палӑртнӑ.
Утӑ уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ирхине Муркаш районӗнчи Калмӑккасси ялӗ ҫывӑхӗнчи «Мускав-Ӗпхӳ» федераци трасси ҫинче инкек пулса иртнӗ. «Ауди» автомашина ҫул хӗрринчи тимӗр картана пырса тӑрӑннӑ, унтан «УАЗ-3909» автомобильпе ҫапӑннӑ. УАЗ водительне пульницӑна илсе кайнӑ. Салонта пулнӑ тепӗр пассажир та каярах тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтнӑ.
«Ауди» машинӑри ҫынсем автомобиле пӑрахса хӑварсах вырӑнтан тапса сикнӗ. Руль умӗнче Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн ывӑлӗ Олег пулнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Кун пирки ӗнер «Россия-24» (чӑв. Раҫҫей-24) телеканал «Дежурная часть» кӑларӑмра хыпарланӑ. Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче «Ауди» салонти камера ӳкерсе илнӗ видеона (ӑна лартакансем ҫапла ӗнентереҫҫӗ) вырнаҫтарнӑ. Кадр хыҫӗнчи сасӑ сехетре 200-е яхӑн километр хӑвӑртлӑхпа пынишӗн каппайланса калаҫни илтӗнет. Машина пӗр автомобиль хыҫҫӑн тепринчен ирте-ирте кайни курӑнать.
+11.3 °C